Jadova

Reka Jadova je reka u Lici, u Republici Hrvatskoj. Izvire u Gornjoj Ploči, a uliva se u reku Liku kod Kulice.

Odlike
U Gornjoj Ploči iz malog planinskog jezera, podno Pločanskog klanca, izvire reka Jadova, najveća pritoka reke Like. Dužina Jadove je 41,2 km. Izvire na nadmorskoj visini od 640 m. U samoj Ploči reka teče krivudavo u smeru juga i zamočvaruje okolno zemljište između sela Ploča i Vranik gdje naglo menja smer prema severozapadu obavijajući selo Ploča i dalje teče prema Donjoj Ploči i Mogoriću. Putujući svojim tokom kroz ravno Bjelopolje i severnim rubnim delom Ličkog polja, od istoka prema zapadu, Jadova povezuje Ploču sa selima: Mogorić, Pavlovac, Zavođe, Vrebac i Barlete, a kod Kulice se uliva u reku Liku.

Ribe Jadove
Jadova je poznata po dve endemske vrste riba koje ima samo u Jadovi. To su jadovski pijor i vijun poznat u selu pod imenom cijuk zato što cijuče kad se izvadi iz vode. Tu je još bila i potočna pastrva, danas je skoro istrebljena, možda se još nađe po koji primjerak. Od ostalih vrsta koje su naseljene su sunčica, babauška, linjak, klen, žutooka, crvenperka, šaran i po koja kalifornijska pastrva. Nekada je bilo i rakova.

Jadovski vijun (lat. Cobitis jadovensis) otriven je 2006. godine u Jadovi. Živi u izolovanom staništu posebno osetljivom na ljudski uticaj. Vijun iz Jadove je mala riba, duga je do 10 cm i vitkog izduženog tijela. Telom dominiraju nizovi uzdužnih pjega. Živi samo u ovoj rijeci. Za sušnog razdoblja preživljava u podzemlju.

U reci Jadovi u Ploči živi endemski jadovski pijor ili gaovica (Phoxinellus jadovensis), gde je i otkriven. Postoji i krbavski pijor (Phoxinellus krbavensis) otkriven je u Vukovoj izvor — pećini na području Krbavskog polja. Pijori su dugački od 7 do 10 cm i nastanjuju uska područja u slivovima dinarskih rijeka, mahom jadranskog sliva. Oba su, kao i sve gaovice, relikti, tj. preživjele su geološke i klimatske promjene tokom serije ledenih doba prije nekoliko stotina hiljada godina. Te su ih promjene ograničile na usko područje krških rijeka, a najveći dio godine provode u podzemnim vodama s kojima su te rijeke u vezi. Ključni dio života provodile su u sezonskim blatima koja nastaju od potapanja krških polja. Izgradnje hidrocentrala i veštačkih jezera uveliko su onemogućile prirodni krug života gaovica.